'Gouden tijden social media zijn alweer voorbij'

De relatieve vrijheid die de afgelopen jaren op het internet is ontstaan, is volledig teniet gedaan door anti-roddelregels van de Chinese overheid. "De gouden tijden van social media in China zijn alweer voorbij", zegt Michael Anti, momenteel in Nederland voor een conferentie over de Chinese pers.

Anti spreekt van een kentering, die vorig jaar is ingezet. Hij doelt op de regels die bedoeld zijn om roddels tegen te gaan die maatschappelijke onrust veroorzaken. "Dit is een blanco cheque om iedereen te arresteren die kritiek heeft", zei Anti donderdag op Instituut Clingendael.

Hoop

Volgens de blogger boden social media veel Chinezen hoop, omdat ze daar misstanden aan de kaak konden stellen. Ook konden onderzoeksjournalisten op het internet informatie verspreiden die hun eigen krant niet durfde te publiceren.

"Het afschaffen van de laojiao, waarin mensen zonder tussenkomst van een rechter in heropvoedingskampen konden worden gedetineerd, is een positieve stap geweest. Maar het effect op de rechtszekerheid en de vrijheid voor Chinezen is volledig teniet gedaan door de anti-roddel regels. Nu kunnen mensen eenvoudig door lokale autoriteiten worden gearresteerd en het is nog volgens de wet ook", aldus Anti.

'Journalisten willen liever stoppen'

Hij wijst erop dat onderzoekers in het buitenland nog niet goed doorhebben welk effect deze nieuwe regels in de praktijk hebben. "Het tempo van veranderingen in China is zo hoog, dat de buitenwacht het niet bij kan houden. Wetenschappers onderzoeken, toetsen hun bevindingen en publiceren. Dan zijn we alweer een jaar verder", zei Anti in Den Haag. "Maar kijk eens naar Weibo, daar neemt het aantal gebruikers het afgelopen jaar schrikbarend snel af."

Volgens Anti overwegen veel Chinese journalisten hun baan op te geven, omdat de vrijheid hun werk te doen eerder kleiner dan groter wordt. "Ik wil niet naar de gevangenis, daarom heb ik enige tijd geleden besloten niet meer over China te schrijven, maar alleen over buitenlandse politiek."