NSA-klokkenluider duikt op in Hong Kong

De Britse krant The Guardian maakte dit weekend bekend dat de Amerikaanse overheid van miljoenen mensen wereldwijd het bel-, internet- en mailgedrag laat volgen. De National Security Agency NSA heeft een programma dat Prism heet waarmee rechtstreeks kan worden gekeken in privé-gegevens van de klanten van telecombedrijven, mailproviders en social media-bedrijven.

Snowden blijkt in Hong Kong te verblijven, waar hij gesprekken met een verslaggever van The Guardian voerde en hem geheime documenten liet zien. De keus voor Hong Kong is volgens Snowden ingegeven door de persvrijheid die er heerst en het recht om politiek onwelgevallige meningen te uiten.

Uitzonderingsclausules

De VS is ernstig in verlegenheid gebracht door de openbaringen en zullen waarschijnlijk, net als WikiLeaks-klokkenluider Bradley Manning, ook Snowden willen vervolgen. Het Amerikaanse ministerie van justitie is inmiddels een formeel onderzoek gestart.

Hong Kong en de VS hebben een uitleveringsverdrag; gesloten vlak voor de soevereiniteitsoverdracht van het Verenigd Koninkrijk aan China in 1998. China heeft ingestemd met het verdrag. Ironisch genoeg heeft de VS toen aangedrongen op een uitzonderingsclausule voor politieke kwesties. Beijing heeft dat aangevuld met een vetorecht als uitlevering China's belangen schaadt op het gebied van defensie, politieke kwesties, algemeen belang of beleid.

Pion 

Over een Amerikaanse wens tot uitlevering van Snowden zal dus in Beijing worden beslist. Ziet men Snowden daar als te offeren pion in de dit weekend aangehaalde relaties met Washington, dan wordt hij op het vliegtuig gezet.

Maar zeker is dat allerminst. China heeft eerder dit jaar zijn zorgen geuit over de privacyschendingen van de Amerikaanse overheid tegenover zijn eigen burgers. Als Prism echt bestaat, zijn alle burgers in de wereld potentieel slachtoffer van die privacyschendingen. Het zou de machthebbers in Beijing misschien helemaal niet zo slecht uitkomen als ze Snowden in Hong Kong laten bungelen en China -hoe ironisch dat ook is- zich op kan werpen als de beschermer van de privacy-klokkenluider.