VN-hof Den Haag acht zich bevoegd in Zuidchinese-Zee

De Filipijnse regering heeft in januari 2013 bij het hof een arbitrageverzoek ingediend. De Filipijnen willen een uitspraak over de omvang en het gebruik van hun exclusieve economische zone (200 zeemijl uit de kust, 371,2 km), dat deels met Chinese claims in de Zuidchinese-Zee overlapt en waar China onder andere de visserij controleert.

China stelt zich op het standpunt dat de Filipijnen op deze wijze een verkapte vraag hebben gesteld over de omvang van het Chinese territoir. Volgens het VN-zeerechtverdrag UNCLOS mag het hof zich alleen uitspreken over het gebruik van de zee, niet over territoriale kwesties. De Chinese overheid heeft er daarom voor gekozen zich niet te verweren in deze zaak, maar openbaarde wel een uitgebreid document dat in feite China's juridische positie weergeeft.

Inhoudelijke beoordeling

Het hof heeft nu beslist dat de klacht ontvankelijk is en kan zich op een inhoudelijke beoordeling gaan richten. Dit is een tegenvaller voor China, dat als grootste en sterkste partij in de regio liever problemen met andere landen bilateraal bespreekt. Een voor de Filipijnen gunstige beslissing van het VN-hof zal ongetwijfeld ook andere landen stimuleren hun territoriale conflicten met China naar Den Haag te brengen.

Een snelle beslissing van het hof is niet te verwachten, daar gaan waarschijnlijk vele maanden, zo niet jaren overheen. Uitspraken van het arbitragehof zijn niet bindend, maar genieten internationaal veel gezag. Het Chinese ministerie van buitenlandse zaken liet vrijdag weten dat de beslissing van het VN-hof 'niet geldig is' en herhaalde dat China geen oplossingen voor territoriale conflicten accepteert waarbij derde partijen zijn betrokken.

Spanningen

Afgelopen week liepen de spanningen in de Zuidchinese-Zee verder op toen het Amerikaanse marineschip USS Lassen door een gebied voer dat volgens China tot zijn territoriale wateren behoort. De VS willen daarmee laten zien dat ze Chinese territoriale claims in het gebied niet erkennen. De Chinese admiraal Wu Shengli waarschuwde vrijdag dat bij oplopende spanningen zelfs kleine incidenten een oorlog kunnen veroorzaken. Hij riep de Amerikaanse marine daarom op zich te onthouden van provocaties bij door de zeven door China gecreëerde eilandjes.

Het Amerikaanse internetbeveiligingsbedrijf ThreatConnect meldde twee weken geleden dat het Chinese hackers verdenkt te hebben ingebroken op de website van het Permanente Hof van Arbitrage in Den Haag. Volgens ThreatConnect is software op de site geïnstalleerd om bezoekers te kunnen bespioneren.

Meer weten over de spanningen in de Zuidchinese-Zee? Lees dan ook mijn column van deze week op de site van Elsevier.