China meldt piek in vogelgriepbesmettingen

Volgens de nationale commissie voor gezondheid en gezinsplanning zijn in de eerste maand van het jaar 192 besmettingen vastgesteld. Het aantal personen dat als gevolg van vogelgriep is overleden bedroeg de afgelopen maand 79, met name in Oost- en Zuid-China. Dat is veel meer dan in de afgelopen jaren; toen schommelde het aantal vogelgriepdoden tussen de 20 en 31 in januari.

het aantal vogelgriepdoden dit seizoen bedraagt inmiddels 100 personen. In totaal is sinds oktober al bij 306 personen het H7N9-virus vastgesteld. Dat komt in de buurt van de grootste uitbraak tot nu toe; in de winter van 2013 en voorjaar 2014 raakten 319 personen besmet.

Angst voor pandemie

Onduidelijk is waarom het aantal besmettingen en doden al zo hoog is. Deskundigen denken dat overheden minder alert reageren op de uitbraak; zo waarschuwt de overheid burgers wel pluimveemarkten te mijden, maar zijn er nog nauwelijks marktplaatsen gesloten waar levende kippen en gansen worden verhandeld. Wel zijn inmiddels 175.000 vogels geruimd bij pluimveebedrijven waar het virus is aangetroffen.

In het slechtste geval is het virus verder gemuteerd, waardoor het eenvoudiger van dier op mens wordt overgedragen. Virologen vrezen voor een mutatie die gemakkelijk van mens op mens kan worden overgedragen. Dat kan een wereldwijde pandemie veroorzaken. Behalve in China zijn er ook in Japan en Zuid-Korea H7N9-besmettingen vastgesteld.

Wat is vogelgriep?

Het gaat om een variant van de griepvirussen die wij als mensen maar al te goed kennen: influenza A. Vogels worden er suf van, krijgen tranende ogen, opgezette kelen en vaak verkleurt de kam. Het virus is variabel; door celdeling treden mutaties op met nieuwe eigenschappen, waardoor nieuwe griepvarianten ontstaan. Sommige varianten zijn veel heftiger dan andere. Omdat het vogelgriepvirus lijkt op dat van mensen, is het soms overdraagbaar op andere zoogdieren. Sommige varianten zijn zo gevaarlijk dat mensen er aan kunnen overlijden (door griep in combinatie met longontsteking). Onderzoekers hebben in 2013 vastgesteld dat overdracht van H7N9 van mens tot mens wel heeft plaatsgevonden, maar 'niet heel effectief' was.

Die griepvarianten kennen twee elementen waaraan ze hun naam ontlenen: hemagglutinine (H) en neuraminidase (N). De naam van de griep wordt ontleend door de  bekende varianten van deze elementen door te nummeren. H1N1 was de beruchte Spaanse Griep van 1918, waardoor er meer dan 20 miljoen mensen kwamen te overlijden. Andere grote uitbraken zijn H2N2, de Aziatische griep van 1957, waardoor minstens een miljoen doden waren te betreuren. H3N2 uit 1968 is de Hong Kong-griep waaraan 750.000 mensen wereldwijd stierven.