Premier Taiwan steunt openlijk onafhankelijkheid

"Ik ben een politieke arbeider die een onafhankelijk Taiwan nastreeft, maar ik ben ook een pragmatische pro-Taiwan theoreticus", zei Lai dinsdag in het Taiwanese parlement. Hij voegde eraan toe dat die situatie feitelijk al bestaat: "[Beide zijden] onafhankelijk van elkaar, met Taiwan als onafhankelijke, soevereine staat met de naam Republiek China.

Lai zei ook dat zijn regering samen wil werken met de autoriteiten in Beijing. "Wij zijn bereid vrienden te worden." De Taiwanese raad voor het vasteland publiceerde later een verklaring waarin staat dat de soevereine staat Republiek China een 'objectieve realiteit' is en dat over de toekomst van relaties met het vasteland wordt besloten door 23 miljoen Taiwanese burgers.

Status quo behouden

Op zichzelf vormen Lai's uitspraken geen inhoudelijke koerswijziging. Veel Taiwanezen beschouwen zichzelf burger van een aparte staat en ook politici spraken zich hierover eerder uit. Het is echter voor het eerst dat een Taiwanese premier dit publiekelijk zegt.

Daarmee gaat premier Lai nog een stukje verder dan president Tsai Ing-wen. Zij weigerde tot woede van Beijing het Eén China-principe te onderschrijven, maar onthield zich van commentaar over formele onafhankelijkheid. De regerende Democratisch Progressieve Partij lijkt nu definitief te breken met het Eén China-principe en in te zetten op de de facto status van soevereine staat, zonder dat formeel de onafhankelijkheid wordt uitgeroepen.

Consensus verbroken

De Chinese regering daarentegen volhardt dat het vasteland en Taiwan tot een land behoren dat vroeg of laat wordt herenigd. "Het vasteland en Taiwan behoren tot China en hun relaties zullen nooit die tussen twee staten zijn. [...] Als onlosmakelijk deel van het Chinese territoir is Taiwan geen land, noch zal het dat ooit worden", reageerde het Chinese ministerie van buitenlandse zaken woensdag.

In 1992 kwamen beide regeringen overeen de banden aan te halen. Het zogeheten Eén-Chinaprincipe, ook wel de 1992 Concensus genoemd, maakte gebruik van het enige waar de twee regeringen het over eens waren: China en Taiwan behoren tot hetzelfde land. Hereniging werd daarmee op de lange baan geschoven, maar onafhankelijkheid van Taiwan was politiek van tafel. China blijft hameren op dit uitgangspunt, maar na 25 jaar wordt daar in Taipei heel anders over gedacht.