Staakt het vuren handelsoorlog China en VS

China verlaagt de importtarieven voor auto's en auto-onderdelen en de Verenigde Staten gooien economische sancties tegen de Chinese telecomfabrikant ZTE in de prullenbak. Dinsdag werden de eerste concrete maatregelen bekend die deel uitmaken van het raamwerk dat een handelsoorlog tussen de twee grootste economieën ter wereld moet voorkomen.

Beide landen leken aanvankelijk op ramkoers te liggen. Maar toen president Donald Trump vorige week twitterde dat hij wilde voorkomen dat ZTE failliet zou gaan, omdat dit teveel Chinese banen zou kosten, leek het erop dat de VS als eerste knipperde.

Betekenisvolle toename export VS

Na twee dagen onderhandelen in Washington liet de Chinese vice-premier Liu He zondag via staatspersbureau Xinhua weten dat beide landen het erover eens zijn dat een handelsoorlog van de baan is. Er is een akkoord bereikt over een 'betekenisvolle toename' van de Amerikaanse export van agrarische producten en brandstoffen naar China.

Niet veel later volgde de Amerikaanse bevestiging. "Momenteel is er overeenstemming geen hogere importtarieven af te kondigen. [...] We hebben belangrijke vooruitgang geboekt en we zijn het eens over een raamwerk", verklaarde Steven Mnuchin, minister van financiën en de Amerikaanse delegatieleider, tegenover Fox News.

Nog veel onduidelijk

Maar veel details werden niet bekend gemaakt, voor zover ze er al zijn. Mnuchin zei dat hij verwacht dat Amerikaanse boeren hun export naar China met 35 à 40 procent zullen zien stijgen. De verkoop van energie moet in drie tot vijf jaar verdubbelen.

Dat klinkt mooi, maar dat komt niet in de buurt van de halvering van het handelsakkoord waarmee de VS aan de onderhandelingstafel aanschoof. China importeerde vorig jaar voor 21 miljard dollar aan Amerikaanse agroproducten. De import van energie bedroeg slechts 7,2 miljard dollar. Uit Amerikaanse regeringskringen werd naar CNN gelekt dat de Chinese toezegging meer Amerikaans product te importeren wel degelijk in de buurt van de 200 miljard dollar komt. Dat werd vervolgens door Chinese bronnen weer ontkent.

Chinese wensenlijstje afgevinkt

Over die andere belangrijke Amerikaanse eis, een einde aan het programma Made in China 2025 - geen woord. Dit overheidsprogramma moet de achterstand van de Chinese industrie op het westen verkleinen en van China een leidende industrienatie maken. De Amerikanen vinden dit oneerlijke concurrentie vanwege het vele overheidsgeld dat in onderzoek, subsidies en belastingvoordelen wordt gestoken.

China's onderhandelingseisen zijn daarentegen wel vervuld. Geen beperkingen van de Chinese export en de strafsancties tegen ZTE van tafel. De Chinese tegemoetkomingen zijn bovendien betrekkelijk gratuit: het zit te springen om gas, omdat het van zijn vervuilende steenkoolverslaving afwil. En naarmate de gemiddelde Chinees meer geld heeft te besteden, nemen de uitgaven aan voedsel toe. China kan niet in de eigen voedselbehoefte voorzien en moet sowieso importeren.

Mislukt of toch gelukt

De dinsdag aangekondigde verlaging van importheffingen op auto's (van gemiddeld 21,5 naar 13,8 procent) en auto-onderdelen (van gemiddeld 10,2 naar 6 procent) kan door Trump als een overwinning worden geclaimd.  Maar de maatregel betreft alle import, niet alleen de Amerikaanse. In Berlijn en Tokio wordt misschien nog wel harder gejuicht om dit resultaat.

Opvallend was dat Chinese censors de discussie over het akkoord kort hielden; blijkbaar uit angst dat de Chinese regering zou worden bekritiseerd. De komende dagen zullen wel meer details bekend worden gemaakt. Mogelijk dat beide landen het bewust vaag houden om te verhullen dat er helemaal niet zoveel is bereikt. Behalve dan wat beide kemphanen het aller-, allerliefste wilden: geen handelsoorlog.