Rechter straft kinderen die vader verwaarloosden

Vorig jaar mei werd de vader van het gezin in het ouderlijk huis dood aangetroffen. De 80-jarige weduwnaar stond geregistreerd als eenzaam, arm en chronisch ziek en werd daarom van tijd tot tijd door sociaal werkers bezocht. Uit politie-onderzoek bleek dat de kinderen zeker twee jaar niet naar hem om hadden gekeken. Daarop werd besloten vervolging in te stellen.

Het Chinese strafrecht kent het misdrijf van verlating, dat zowel voor het zonder hulp achterlaten van kinderen als ouderen van toepassing is. De maximumstraf is vijf jaar hechtenis. De rechter veroordeelde de zoon tot twee jaar cel; de dochters tot een voorwaardelijke celstraf variërend van 12 tot 18 maanden. Chinese traditie schrijft voor dat de oudste zoon de leiding neemt als de tijd rijp is dat de ouders verzorging behoeven; de wet kent dit onderscheid niet.

Urbanisatie

Naast verlating is in China sinds 2013 ook verwaarlozing strafbaar. Toen werd een wet ingesteld die kinderen verplicht aandacht aan hun ouders spirtuele behoeftes te besteden en hen van tijd tot tijd te bezoeken. Kinderen horen voor hun ouders te zorgen, maar de jarenlange eenkindpolitiek maakt dat die lasten niet over meerdere schouders kunnen worden verdeeld.

De urbanisatie heeft veel gezinnen gespleten. De kinderen zijn naar de stad om geld te verdienen, soms duizenden kilometers verderop; de ouderen blijven achter op het platteland. Gezien het beperkte aantal vrije dagen van de meeste Chinezen, zien ze elkaar niet of nauwelijks. Eenzaamheid is een enorm probleem, zeker voor de weduwen en weduwnaars. Sommige ouderen weten niet eens of hun kind nog in leven is.

Eenzaamheid

Eerder dit jaar bezocht ik de arme provincie Anhui. In een klein dorpje plukten we wat perziken van een boom om te proeven. Een oud vrouwtje kwam naar buiten en ik dacht dat ze boos was dat we fruit wegnamen. Maar ze nodigde ons uit om in de tuin te plukken. Ze haalde tasjes waar we de vruchten in konden doen.

Daarna nodigde ze ons op de thee uit. Daar vertelde ze dat ze weduwe was en twee jaar geleden haar enige zoon had verloren. Haar schoondochter had ze sinds het onheilsbericht niet meer gezien. In het dorp stonden veel huizen leeg en rijstvelden lagen braak. We wilden haar vergoeden voor de thee en de perziken, maar dat wilde ze niet. Geld had ze nergens voor nodig, maar met menselijk contact was ze blij. Soms sprak ze wekenlang niemand, vertelde ze.