Quick scan: wat zei Wang Yi over de Oekraïne-oorlog

1) Vorige week woensdag sprak Wang in Brussel vier uur lang EU-buitenlandchef Kaja Kallas. Het werd een latertje, er kwam wat te eten bij: gevulde kip met een mousse van zoete aardappelen en cheesecake toe.

 

2) EU-diplomaten vertelden later aan de South China Morning Post dat Wang uitvoerige exposés heeft gegeven over geopolitieke kwesties in een historisch perspectief. Dat klinkt bekend, Wangsplaining.

 

3) Daarbij zou Wang op enig moment hebben gezegd dat China er belang bij heeft dat de Russische veldtocht in Oekraïne voortduurt, omdat het de VS verhindert zijn aandacht en middelen op Azië te focussen.

 

4) Daarmee zou Wang een zeldzaam inkijkje hebben gegeven in wat er in Beijing werkelijk wordt gedacht en bevestigen wat in het Westen altijd al werd vermoed: China profiteert van de oorlog in Oekraïne.

 

5) Ik heb daar mijn twijfels over en ik zal proberen te beargumenteren dat het misschien anders zit of in ieder geval genuanceerder.

 

6) Ten eerste zou het een enorme blunder zijn dat de ervaren diplomaat Wang zo openlijk ingaat tegen wat officieel het Chinese beleid is: de soevereiniteit van alle landen staat buiten kijf, er moet zo snel mogelijk onderhandelingen komen opdat de wapens zwijgen, maar publiek laten we Rusland niet vallen.

 

7) Bovendien weet Wang als geen ander hoe gevoelig China’s vermeende steun aan Rusland ligt in Europa. Aan de vooravond van handelsbesprekingen Europa ronduit vertellen dat die oorlog wat jou betreft zolang mogelijk mag duren is dan het stomste wat je kunt doen.

 

8) Het is onmiskenbaar waar dat de betrokkenheid bij de Oekraïne-oorlog (of crises in het Midden-Oosten) de VS afleiden van Azië. Maar analisten die dat als China’s Leitmotiv benoemen, miskennen dat de Russisch-Oekraïense strijd ook nadelen voor China heeft.

 

9) De oorlog is slecht voor de handel, de NAVO is van hersendood weer tot leven gewekt, Poetin heeft Europa en de VS weer tot een verenigd front gesmeed en de imagoschade voor China’s opstelling wordt groter naarmate iedere dag dat de oorlog (en oorlogsmisdaden) voortduren.

 

10) Voor wat het waard is: het Chinese ministerie van buitenlandse zaken herhaalde vrijdag gevraagd naar het tweegesprek tussen Wang en Kallas het standpunt dat China geen partij is in het Oekraïne-conflict.

 

11) Er valt dus wel wat af te dingen op de stelling dat de oorlog voor China zo gunstig is. Allemaal redenen om voorzichtig te zijn met het bericht dat Wang uit de Chinese school zou zijn geklapt.

 

12) Maar wat is er precies gebeurd? Vier scenario’s in volgorde van onwaarschijnlijk naar meest waarschijnlijk.

 

13) Scenario 1: Kallas en/of haar staf hebben nepnieuws verspreid om de handelsbesprekingen te bemoeilijken of een onderhandelingsvoordeel te realiseren. Zou kunnen, maar dat gaat zelfs voor een China-havik wel erg ver met alle risico's op ontmaskering bovendien.

 

14) Scenario 2: Wang heeft al dan niet vermoeid of driftig zijn mond voorbij gepraat. Zou kunnen, maar zoals gezegd: dat zou een blunder van jewelste zijn en louter profijtelijk is die oorlog voor China nou ook weer niet.

 

15) Scenario 3: Wang heeft gezegd dat voor China belangrijk is dat Rusland de oorlog niet verliest. Wang spreekt in het Chinees en wordt dit soort gesprekken simultaan vertaald in het Engels of het Ests. Misschien heeft de vertaler die zin verhaspeld in dat China wil dat de strijd voortduurt, waarna aanwezige EU-diplomaten elkaar veelbetekenend aankeken.

 

16) Scenario 4: Wang was Kallas de les aan het lezen en gaf een overzicht van alle pro’s en contra’s van de Oekraïne-oorlog voor China. Kallas en/of haar diplomaten hebben alleen één van de pro’s eruit gepikt en aan de pers gelekt onder het motto: maar hij heeft het toch zelf gezegd.

 

 

dinsdag 8 juli 2025