Quick scan: China rules the waves
Het Witte Huis maakt zich zorgen over Chinese dominantie in de maritieme sector en bereidt maatregelen voor om die terug te dringen. Enkele kanttekeningen.
1) Deze week publiceerde Reuters een artikel op basis van anonieme bronnen dat Amerika een plan heeft ontwikkeld om de veronderstelde Chinese dominantie op zee terug te dringen.
2) Zoals bekend is de Chinese marine de afgelopen jaren enorm gegroeid en gemoderniseerd en is in aantal schepen groter dan die van de VS. Maar daar gaat het plan niet over.
3) Volgens de VS vormt de Chinese dominantie wat betreft de omvang van de koopvaardijvloot, scheepsbouw, eigenaarschap van haventerminals en handelsrelaties een bedreiging voor de nationale veiligheid.
4) Volgens het Wilson Center varen er 5.500 zeeschepen onder Chinese en slechts 80 onder Amerikaanse vlag. Dat zou het in geval van oorlog moeilijk maken schepen te vorderen om het leger logistiek te ondersteunen.
5) Dat kunnen de VS oplossen door het varen onder Amerikaanse vlag aantrekkelijker te maken. Dat is nu namelijk duur voor reders vanwege hoge lonen en veiligheidseisen. Dat willen de VS echter niet, dus wordt nu gekeken naar de Maagdeneilanden: wel Amerikaans, maar lekker goedkoop.
6) Volgens het Pentagon is de Chinese scheepsbouwcapaciteit 230 maal groter dan de Amerikaanse. Dit valt niet zomaar op te lossen. De scheepsbouw is niet voor niets uit het Westen naar Azië verdwenen. Daar wordt veel goedkoper (en sneller) gebouwd.
7) Amerika wil daarom Chinese schepen vanaf 14 oktober duurder maken door in China gebouwde schepen hogere havengelden op te leggen, ook als ze onder de vlag van andere landen varen. Reders kunnen echter niet zomaar gebouwde schepen uit de vaart nemen en er is onvoldoende capaciteit om hun vloot te kunnen vervangen.
8) De Council of Foreign Relations telde wereldwijd 129 haventerminals waarin Chinese bedrijven een belang hebben of geheel bezitten. Zeker bij strategische waterwegen als het Suez- en Panamakanaal wil het Witte Huis China weghebben en vervangen door Amerikaanse bedrijven.
9) Tenslotte maken de VS zich zorgen over de handelsrelaties die andere landen met China onderhouden, omdat die China toegang geven tot waterwegen en havens. In maart begon de Federale Maritieme Commissie daarom een onderzoek naar ‘nadelige scheepvaartcondities’ bij zeven maritieme flessenhalzen, zoals de Straat van Gibraltar.
10) Dat de VS onderzoek doen naar hun strategische positie op zee is logisch. Dat zij maatregelen nemen de eigen positie te versterken is legitiem, denk aan het weren van Chinese investeerders of apparatuur uit Amerikaanse havens.
11) Maar dat zij maatregelen zouden nemen die andere landen benadelen is een heel ander verhaal. Hogere havengelden voor in China gebouwde schepen is discriminatoir, in strijd met handelsafspraken en maakt zeetransport niet alleen voor de Amerikaanse consument, maar voor iedereen duurder.
12) Andere landen dwingen tot Chinese desinvesteringen in havens is een nog ingrijpender stap in andermans soevereiniteit. Laat staan dat de VS bij andere landen gaat aandringen de wederzijdse handel met China te verminderen, louter met als doel de Amerikaanse belangen te dienen.
13) Het is bovendien in veel gevallen niet nodig. Wat is er tegen als een Deense of Franse rederij met een in China gebouwd schip vaart? Zij zullen het niet tegen de VS of ten gunste van China gebruiken.
14) Ook de vermeende dreiging van Chinese investeringen in haventerminals wordt doorgaans nogal overdreven. Op rond de 3.000 zeehavens in de wereld is 129 Chinese terminals nu niet bepaald een dominante positie.Van alle spionagegevallen die wij aan China toeschrijven komen er nul voort uit een haven.
15) China’s prominente positie in de maritieme sectoren is primair gedreven door economische motieven. China is de Fabriek van de Wereld en het is niet gek dat Chinese rederijen in het importeren van grondstoffen en exporteren van producten een grote rol spelen, dat ze die schepen liever in China zelf bouwen dan elders en dat grote transportondernemingen investeren in de havens waar ze hun spulletjes naartoe brengen.
16) Bij de vraag of die ook malicieus kunnen worden aangewend is het zaak goed te kijken wat de werkelijke risico’s zijn en of die vallen te ondervangen of te matigen. Regeringen in andere landen moeten afwegen of het ook in hun eigen belang is om aan het huidige systeem te gaan sleutelen of alleen een Amerikaanse belang dient.
