Quick scan: EU-China-top

1) Het was een bijzondere gelegenheid: de EU en China vieren dit jaar 50 jaar diplomatieke betrekkingen en het is bovendien de 25^ste EU-China-top.

 

2) Je zou dus verwachten dat de top tweejaarlijks wordt gehouden, maar dat is niet zo. Er is sprake van een onregelmatige frequentie. In het begin waren de intervallen groot; tegenwoordig klein. De vorige top was in december 2023.

 

3) Namens de EU zijn Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, António Costa, voorzitter van de Europese Raad (het overlegorgaan van de EU-regeringsleiders) en buitenlandchef Kaja Kallas naar Beijing gereisd. Zij spraken daar met president Xi en premier Qiang.

 

4) Gezien de handelsoorlog die Trump heeft ontketend zou je verwachten dat er sprake zou zijn van een gemeenschappelijk belang de top tot een succes te maken. Maar de verwachtingen waren juist heel laag.

 

5) Een economisch overleg dat altijd aan de top vooraf gaat werd op verzoek van de EU geschrapt bij gebrek aan vooruitgang aan Chinese zijde. De top zelf werd op Chinees verzoek van twee dagen naar één ingekort.

 

6) En er was gedoe over Xi. Die zou volgens de EU weigeren naar Brussel te komen, waar de top eigenlijk dit keer plaats zou moeten vinden.

 

7) Volgens China’s ijzeren protocol is de top echter een ontmoeting op premiersniveau; VDL en Costa zijn immers geen staatshoofden. Xi pakt alleen voor een staatsbezoek het vliegtuig. Omdat de EU-leiders per se met Xi wilden spreken ging de berg maar naar Mohammed.

 

8) De resultaten waren mager. Veel mooie woorden, weinig concrete afspraken. Beide economische grootmachten spraken wel af zich in te zetten voor de klimaatafspraken die in Parijs zijn gemaakt. Er komt een overlegmechanisme om fricties in de Chinese export van zeldzame aardmetalen naar Europa aan te pakken. En volgens VdL heeft Xi toegezegd iets aan de overcapaciteit van de Chinese industrie te doen (lees: dumping tegengaan).

 

9) Is de top nu een mislukking of een succes? Gezien de lage verwachtingen op voorhand is het winst dat er niet met deuren is geslagen en dat er in ieder geval is uitgesproken dat beide partijen belang bij hebben geen nieuwe blokkades op te werpen.

 

10) Critici zullen zeggen dat op veel punten China niet heeft bewogen. Neem de kwestie Oekraïne. De EU vindt het belangrijk dat China stopt Ruslands oorlogsinspanningen te ondersteunen. China daarentegen vindt dat het door geen wapensteun te geven voldoende doet.

 

11) De EU is met een lange wensenlijst naar Beijing gegaan en blijft hameren op punten waarvan het weet dat Beijing niet te vermurwen is.

 

12) Wie met veel eisen komt en weinig te bieden heeft overschat zijn onderhandelingspositie en dan is een mislukking op voorhand eigenlijk ingebouwd. Je zou zeggen dat een realistischer uitgangspunt zou zijn om het lijstje prioriteiten te beperken.

 

13) Het is echt niet zo dat de EU hoeft te buigen voor China. Daarvoor is de relatie voor Beijing te belangrijk en wij hebben ook veel te bieden wat China graag wil. Maar wees bewust van elkaars belangen.

 

14) Respect en gelijkwaardigheid is belangrijk voor China’s leiders. Wat dat betreft kunnen we leren van de Australische premier Albanese die na kritiek van oppositie over zijn aanpak van China zei: “Als je respect toont dan kost dat je niks, maar het levert wel wat op."

 

vrijdag 25 juli 2025