Quick scan: China en de topontmoeting van Trump en Poetin

1) Vandaag ontmoeten de twee wereldleiders elkaar in Alaska. Het is voor het eerst sinds de Russische inval in Oekraïne dat een Amerikaanse president zijn Russische ambtsgenoot elkaar fysiek ontmoeten. De laatste keer was in juni 2021 met Poetin en Joe Biden.

2) China zit uiteraard niet aan tafel -net zomin als Oekraïne en de EU overigens-, maar heeft wel belangen. President Xi Jinping belde vorige week vrijdag nog met Poetin en ze zullen ongetwijfeld de ontmoeting in Anchorage hebben besproken.

3) Het is te simpel om te zeggen dat China belang heeft bij een einde van het Oekraïneconflict of juist dat de oorlog voortduurt. Er zitten voor het land aan allebei voor- en nadelen.

4) Wat het in ieder geval niet wil is dat de VS er in slagen een wig te drijven tussen Beijing en Moskou. Niet dat die twee landen nou elkaars grootste vrienden zijn. In tegendeel, zou ik zeggen. De landen koesteren een diep wantrouwen tegenover elkaar.

5) Maar het wantrouwen van China ten aanzien van de VS is nog veel groter. Daarom koestert het de relatie met Rusland en zal Xi niet zo snel Poetin laten vallen.

6) De nauwe relatie met Rusland fungeert als een soort verzekeringspolis. China heeft het gevoel dat ze door de VS en hun bondgenoten worden omsingeld. En eerlijk gezegd valt daar ook wel iets voor te zeggen. Dat is voor een land dat voor energie, voedsel en grondstoffen in belangrijke mate van import afhankelijk is geen comfortabele gedachte.

7) Met Rusland als vriend hoeft het over die lange landgrens aan de noordkant van China geen zorgen te maken. Rusland is ook nog een belangrijke leverancier van grondstoffen en energie. Wat je noemt win-win.

8) Het toenemende anti-Chinese sentiment in Amerika maakt de Chinezen ongerust. Dat ze in een handelsoorlog zijn getrokken is één ding, maar stel dat het echt uit de hand loopt? Rusland is weliswaar geen grootmacht meer, maar beschikt wel over een fenomenaal nucleair arsenaal. Die heb je liever aan jouw kant om de Amerikanen af te schrikken.

9) Kortom, wat de uitkomst van het overleg ook zal zijn, zolang Trump er maar niet in slaagt Poetin te bewegen afstand van China te nemen is het voor Beijing een succes. Als Trump cadeautjes uitdeelt aan Poetin (einde aan sancties of territoriale toezeggingen) dan is het Sinterklaas en Kerst tegelijk; want dan jaagt Trump de EU tegen zich in het harnas.

10) Om in de gaten te houden: op 31 augustus is de topontmoeting van de Shanghai Samenwerkingsorganisatie. Xi en Poetin zullen elkaar daar spreken. Maar komt Modi ook? Dat zou een signaal zijn dat Trump India nader tot China en Rusland drijft.