Klimaatakkoord VS en China

De VS beloven in 2025 de uitstoot van broeikasgassen met 26 tot 28 procent te hebben teruggebracht ten opzichte van het niveau in 2005.  China belooft zijn CO2-piek voor 2030 te bereiken en daarna de uitstoot te beperken door het gebruik van fossiele brandstoffen af te bouwen tot maximaal 80 procent van zijn energiemix. Er werd echter geen concreet plafond voor de Chinese uitstoot overeengekomen.

Dat maakten de Amerikaanse president Barack Obama en zijn Chinese ambtsgenoot Xi Jinping woensdag in Beijing bekend op een persconferentie. Beide leiders benadrukten dat het hier een 'historische doorbraak' betreft. China en de VS zijn samen goed voor 45 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen.

Status quo doorbroken

Achter de schermen is negen maanden onderhandeld over het akkoord. Maar in feite wordt er al twintig jaar gesteggeld over de beperking van broeikasgassen als CO2, stikstofoxiden en ozon. De VS en de EU willen al langer maatregelen (de EU streeft zelfs naar een beperking van de uitstoot van 40 procent), maar alleen als andere grote vervuilers mee zouden doen. China verzette zich tot nu toe tegen substantiële beperkingen, met als argument dat het de economische groei zou remmen.

Maar de enorme milieuproblematiek in China heeft tot een keerpunt in het denken in Beijing geleid. Luchtvervuiling is een enorm probleem en een bron van maatschappelijke onrust. Met de overeenkomst schaart China zich voor het eerst onder de landen die concrete maatregelen willen en lijkt de internationale status quo doorbroken.

Garantie op succes

Dat opent de weg naar een wereldwijd akkoord in december 2015 op de klimaattop in Parijs. "We zijn het eens dat we er zorg voor zullen dragen dat in Parijs een overeenkomst kan worden bereikt", zei Xi op de persconferentie.

Ironisch genoeg kan dat plan in Washington nog schipbreuk leiden. Obama zal veel weerstand ontmoeten van republikeinse zijde voor het plan. Zij zullen wijzen op het feit dat Amerikaanse fabrieken in de aanloop naar 2025 de uitstoot al moeten beperken, terwijl Chinese concurrenten dat vanaf 2030 moeten doen. Experts wijzen er bovendien op dat China's deel van de overeenkomst in lijn is met staand beleid; China streeft naar 15 procent schone energie in 2020. Ook dit geeft munitie aan de republikeinen om Obama te verwijten dat hij slecht heeft onderhandeld.

Strak geregisseerde persconferentie

Obama was de afgelopen dagen in Beijing voor de Apec-leidersconferentie. Aansluitend waren er bilaterale gesprekken met Xi. Obama heeft daarin mensenrechten, cybersecurity en de situatie in Hong Kong aan de orde gesteld.

Het enige concrete resultaat dat naast het klimaatakkoord werd geboekt, zijn afspraken om de communicatie tussen belde landen te verbeteren om militaire incidenten op zee of in de lucht te voorkomen. Na afloop gaven beide leiders een gezamenlijke persconferentie, waar enkele, zorgvuldig geselecteerde journalisten een vraag mochten stellen.