IMF: China moet snel zombiebedrijven saneren

De Chinese overheid moet vaart maken met het identificeren en liquideren van niet-levensvatbare staatsbedrijven. Volgens aanbevelingen van het IMF kan dat proces binnen één à twee jaar zijn afgerond. Daarna kan de Chinese economie jaarlijks 0,7 tot 1,2 procentpunten sneller groeien, staat in een rapport dat woensdag werd gepresenteerd.

De onderzoekers beschouwen het als een dubbelzijdig zwaard: slechte schulden worden gesaneerd en beschikbare middelen kunnen in bedrijven worden gestopt die wel renderen. 

Orde op zaken

Twee jaar geleden kondigde de overheid aan dat het af wilde van wat ook wel zombiebedrijven worden genoemd; staatsbedrijven die structureel rode cijfers boeken. Het management kreeg tot eind 2017 de kans om orde op zaken te stellen. Dan worden de bedrijfsonderdelen aan marktpartijen verkocht of, als er geen belangstelling voor is, failliet verklaard.

Maar de effecten zijn beperkt, blijkt uit het IMF-rapport. Slechts 20 procent van de 9.000 staatsbedrijven die structureel verliesgevend zijn is de afgelopen twee jaar aangepakt. Bovendien is van liquidatie lang niet altijd sprake. Soms gaan zombiebedrijven op in gezonde bedrijven of -nog erger- wordt schuld geherfinancierd. Het IMF-rapport noemt dat 'het blikje voor je uit trappen'.

Zachte heelmeesters

De centrale overheid, maar zeker lagere overheden, schrikken soms terug voor een al te rigoreuze aanpak. Zij zijn bang dat een grote ontslaggolf tot sociale onrust zal leiden. Het gaat ook om grote getallen. Toen de centrale overheid bekend maakte dat het de overcapaciteit in de staal- en steenkolenindustrie wilde aanpakken door verouderde fabrieken te sluiten, bleek al snel dat het alleen al in Noordoost-China om 1,8 miljoen banen ging.

Maar het IMF waarschuwt voor cosmetische ingrepen. Zij wijst erop dat staatsbedrijven goed zijn voor 57 procent van alle zakelijke schulden; zes procent daarvan zijn kredieten aan zombiebedrijven die waarschijnlijk niet geheel kunnen worden terugbetaald. De zakelijke schuldenberg is het afgelopen decennium snel opgelopen tot 176 procent van China's bruto nationaal product.