Definitieve hervormingsagenda gepubliceerd

Versoepeling van de eenkindpolitiek, afschaffing van de beruchte heropvoedingskampen, boeren die voortaan hun grond mogen bezitten en heel veel economische hervormingen.

In totaal 60 beleidswijzigingen staan opgesomd in een document dat vrijdagavond door staatspersbureau Xinhua werd vrijgegeven. Meer duidelijkheid over concrete beleidswijzigingen waartoe het derde plenum van het centraal comité begin deze week over besliste werd eigenlijk pas volgende week verwacht.

Economische hervormingen

De bankensector wordt gedeeltelijk opengesteld. Private Chinese ondernemingen wordt toegestaan kleine of middelgrote banken op te richten. Daarvoor is het wel noodzakelijk om het toezicht op de bankensector uit te breiden.

De overheid gaat de winsten van staatsbedrijven afromen. Het geld zal direct worden gestoken in de verbetering van steden en dorpen. Voortaan zullen alle staatsmaatschappijen 30 procent van hun winst moeten afdragen. Voorheen varieerde die afdracht tussen de nul en 15 procent.

In sectoren waar dat mogelijk is, wil de partij monopolies voor staatsbedrijven afschaffen. Dat geldt in ieder geval voor de spoorwegen. Ook moeten staatsbedrijven financieel transparanter gaan werken.

Sociale hervormingen

Boeren kunnen eigenaar worden van hun land. Zo kunnen ze handelen in grond of hun grond gebruiken als onderpand voor leningen. Dat is broodnodig om de productiviteit van de landbouw te verhogen en zo steeds meer monden in de stad te voeden. Dit is misschien wel de meest revolutionaire hervorming die is aangekondigd. Tot nu toe is alle grond op het platteland eigendom van de staat.

De partij wil het plattelandsbewoners makkelijker maken zich in de steden te vestigen. De restricties op het verkrijgen van een woonvergunning (hukou) moeten worden afgebouwd, te beginnen in kleine en middelgrote steden. Inspanningen moeten worden gedaan om basisvoorzieningen zoals sociale huurwoningen en sociale zekerheid voor alle inwoners van de steden beschikbaar te maken.

Het plenum heeft besloten tot een verdere versoepeling van de eenkindpolitiek. Voortaan is het ouderparen waarvan een van beide ouders enig kind is toegestaan een tweede kind te nemen.

Tot nu toe was dat alleen toegestaan voor paren waarvan beide ouders enig kind waren. Er zijn overigens wel al langer uitzonderingen voor etnische minderheden, vissers en boeren.

Modernisering juridisch systeem

Het toepassen van China's grondwet wordt naar een hoger niveau getild. De partij zegt er zorg voor te willen dragen dat de wet voor iedereen gelijk wordt toegepast.

Ook is een beslissing genomen over de afschaffing van de heropvoedingskampen. Het systeem van laojiao is door Mao Zedong in 1957 ingevoerd; het gaat om werkkampen waar burgers zonder tussenkomst van een rechter door de lokale politie naartoe worden gestuurd. Mao had de werkkampen bedoeld om kleine criminelen en hoeren op het rechte pad te krijgen.

Lokale autoriteiten misbruikten het systeem om lastige burgers de mond te snoeren, zoals kritische bloggers of lokale activisten die opkomen tegen corruptie of slecht bestuur.

Het aantal misdrijven waarvoor de doodstraf kan worden opgelegd zal stap voor stap worden teruggebracht. De partij kondigt verder maatregelen aan om marteling te voorkomen. Ook moet de opsporing worden geprofessionaliseerd als het gaat om het vergaren, veiligstellen en bewaren van bewijsmateriaal. Tenslotte wil China een systeem voor juridische bijstand voor iedereen invoeren.

Meer duidelijkheid voor markt

Op het slotcommuniqué dat direct dinsdag na het derde plenum werd verspreid werd door analisten (en Chinese internetgebruikers) met teleurstelling gereageerd. Het document was vaag en straalde voorzichtigheid uit.

De vandaag gepubliceerde informatie is veel gedetailleerder en laat veel meer concrete hervormingen zien dan tot nu toe bekend waren.