Geen genade voor extremisten in Xinjiang

Het anti-terrorismebudget voor het bureau voor publieke veiligheid in Xinjiang wordt verdubbeld tot twee miljoen yuan (240.000 euro). Een deel van het geld zal worden gebruikt voor sociaal werk bij kwetsbare groepen.

"We moeten continu hard optreden tegen gewelddadig terrorisme en geen genade tonen", zegt Nur Bekri, voorzitter van de regionale regering tegen persbureau Xinhua. "We zijn vastbesloten de verspreiding van religieus extremisme tegen te gaan en ernstige terroristische aanvallen te voorkomen."

Sociaal werk in haarvaten van de samenleving

Opvallend is dat het geld niet alleen wordt gestoken in meer veiligheidsmaatregelen, maar ook is bedoeld voor sociaal werk. Volgens anti-terrorisme experts zijn jongere, laagopgeleide Oeigoeren kwetsbaar voor radicalisering.

De werkloosheid onder Oeigoerse jongeren is hoog. Dat komt deels doordat ze bepaalde beroepen niet mogen uitoefenen, omdat ze als veiligheidsrisico worden beschouwd. Zo mogen Oeigoeren geen tankwagens besturen. Dat voedt de jaloezie die veel oorspronkelijke inwoners van Xinjiang voelen ten opzichte van Han-Chinezen, die met hulp van subsidies en belastingvoordelen naar Xinjiang worden gelokt.

Godsdienstvrijheid

Veel moslims in de regio menen dat ze onvoldoende vrijheid krijgen om hun geloof te belijden. Dat zou een reden zijn waarom ze zich tegen autoriteiten verzetten. Opmerkelijk is dan ook dat het staatspersbureau in zijn berichtgeving het geluid van een imam laat horen. Hij waarschuwt dat maatschappelijke onrust niet op één lijn moet worden gesteld met extremisme of terrorisme. "Sommige mensen denken negatief over lokale bestuurders of politiemensen die hen onbeleefd behandelen. Sommige mensen kunnen daardoor zelfs gewelddadig worden, maar dat betekent niet dat het daarmee religieuze extremisten zijn", zegt Abudukadeer Shawut, imam van China's grootste moskee Id Kah in Kashgar. Deze stad was het afgelopen jaar het toneel van verschillende gewelddadige incidenten.

Shawut, die de regionale regering adviseert over geloofskwesties, onderschrijft de analyse dat jongeren kwetsbaar zijn voor radicalisering. "Religieuze extremisten richten zich op jongeren met weinig opleiding en zonder baan. We moeten jonge mensen laten zien wat het geloof werkelijk inhoudt en voorkomen dat ze in de val van extremisten lopen."

Draconische maatregelen

Het werk van veiligheidsdiensten in Xinjiang is het afgelopen jaar fors opgevoerd, na een serie van gewelddadige incidenten. In november werd de militaire commandant van de autonome regio Xinjiang uit zijn functie ontheven. Aangenomen wordt dat hij verantwoordelijk wordt gehouden voor het aanhoudende geweld. Klapstuk was een zelfmoordaanslag op 28 oktober in hartje Beijing.

De centrale overheid en regionale bestuurders stelden toen 'draconische maatregelen' in het vooruitzicht om de sociale stabiliteit in Xinjiang te bewaren.

Totale repressie

Human Rights Watch vreest dat extra budget voor anti-terrorisme zich alleen vertaalt in meer repressie. "Dit is de volgende stap naar totale repressie", zegt een woordvoerder tegen The Guardian. "Xi Jinping heeft gekozen voor de harde lijn in Xinjiang."

Vrijdag werd bekend dat Ilham Tohti woensdagavond is gearresteerd. Tohti, die economie doceert in Beijing, is van Oeigoerse afkomst. Hij heeft zich enkele malen kritisch uitgelaten over de manier waarop de Chinese overheid de autonome regio Xinjiang bestuurt.