'Chinese ontwikkelingshulp minder effectief'

Afrikaanse staatshoofden besteden drie keer zoveel Chinees hulpgeld in hun geboortestreek dan daarbuiten. Het lijkt er daarom op dat de regeringsleiders het hulpgeld aanwenden om hun eigen politieke agenda te dienen. Dat zegt althans de Amerikaanse organisatie AidData, die onderzoek doet naar de besteding van ontwikkelingsgelden in de hele wereld.

Uit een studie naar hulpprojecten blijkt dat bijna driekwart van de 80 miljard dollar die China in de periode 2000-2012 aan 51 Afrikaanse landen doneerde in de geboortestreek van de nationale leiders terechtkwam. China stelt geen voorwaarden aan de besteding van ontwikkelingsgelden.

Patronage

AidData denkt dat de Chinese hulp als diplomatiek instrument wordt gebruikt om lange-termijnrelaties met de staatshoofden op te bouwen. “Dit suggereert dat het Chinese uitgangspunt zich niet te bemoeien met de binnenlandse politiek er toe leidt dat Afrikaanse presidenten Chinese hulp gebruiken voor een politiek van patronage", zegt professor Roland Hodler van de universiteit van Sankt Gallen.

Hodler onderzocht op verzoek van AidData de verzamelde gegevens. "Ik weet zeker dat de Chinezen zich dit bewust zijn en ik zou willen betogen dat ze het accepteren, omdat ze de banden met de president belangrijker vinden dan het helpen van armen."

Armste landen

AidData benadrukt dat de Chinese ontwikkelingshulp wel bij de armste landen ter wereld terecht komt en niet alleen -wat veel mensen denken- bij landen die grondstoffen aan China leveren. "Wij hebben geen patroon kunnen ontdekken dat hulp alleen gaat naar landen of regio's met veel natuurlijke hulpbronnen", zegt Hodler.

China doet wel grote investeringen in landen met olie, gas en zeldzame metalen, maar dat zijn zakelijke overeenkomsten van (staats)bedrijven en exportkredieten. “De officiële hulp is een diplomatiek instrument, waarbij de Chinese overheid kijkt naar zittende leiders, toekomstige leiders en de publieke opinie. Daarom gebruiken ze hun officiële hulp voor grote, zichtbare projecten zoals stadions, ministeries en vliegvelden die iedereen kan zien en niet voor projecten in een dorpje op het platteland", zegt een andere co-auteur van het rapport, Deborah Brautigam van de John Hopkins universiteit donderdag tegen The Guardian.

Het hele rapport is te vinden op de site van AidData.