Internationale actie voor Chinese mensenrechten

De Amerikaanse overheid roept China zaterdag op iedereen vrij te laten die momenteel vast zit voor geen andere reden dan dat hij of zij opkomt voor zijn eigen of andermans rechten. Daarbij richt zij zich dit jaar vooral op mensenrechtenadvocaten. "De behandeling van deze advocaten en activisten roept de vraag op of China werkelijk toegewijd is rechtszekerheid [voor zijn burgers] na te streven", aldus Max Baucus, de Amerikaanse ambassadeur in Beijing.

De verklaring noemt specifiek de namen van de advocaten Li Heping, Wang Quanzhang, Xie Yang, Xie Yanyi en Tashi Wangchuk. Ook houden de Amerikanen een pleidooi voor de schrijver Liu Xiaobo (foto), die sinds 2008 vastzit en tijdens zijn detentie de Nobelprijs voor de Literatuur kreeg toegekend.

Verslechtering

Ook de EU neemt het op voor voorvechters van burgerrechten in China. "Wij maken ons grote zorgen over de verslechtering in het afgelopen jaar van de vrijheid van meningsuiting en het recht van vereniging", aldus een verklaring. “We zijn ook bezorgd over alle verdedigers van mensen-rechten en hun familieleden die zijn lastig gevallen en gestraft vanwege hun activiteiten om mensenrechten te bevorderen, welke zijn beschermd in China's grondwet en het internationale recht."

De EU-verklaring noemt dezelfde advocaten en schrijver Liu Xiaobo als de Amerikaanse en voegt daaraan de naam van de vorig jaar veroordeelde econoom Ilham Tohti toe. Zij zouden in de ogen van de Europese Commissie vrijgelaten dienen te worden. Opvallend is dat de naam van Gui Minhai ontbreekt. Hij is een van de vijf verdwenen uitgevers uit Hong Kong die in China zijn gedetineerd. Gui is mogelijk in Thailand ontvoerd en onder dwang naar China gebracht; hij heeft de Zweedse nationaliteit.

Open brief

Een groep internationale schrijvers publiceerde zaterdag op initiatief van PEN International een open brief aan de Chinese president Xi Jinping. Daarin wordt opgeroepen achttien schrijvers, journalisten en activisten vrij te laten die in China zijn gedetineerd omdat zij zich sterk maken voor vrijheid van meningsuiting. Zij noemen onder meer Ilham Tohti, Liu Xiaobo, maar ook de journaliste Gao Yu.

Tot de ondertekenaars behoren onder meer Salman Rushdie, JM Coetzee, Isabel Allende en de Nederlandse auteurs Adriaan van Dis, Christine Otten, Manon Uphoff, Renate Dorrestein, Vonne van der Meer en Jan-Willem Otten.