Opinie: Wie oorlog om Taiwan vreest, moet investeren in vrede

Militaire specialisten domineren de discussie over een mogelijke Chinese invasie van Taiwan. President Biden waarschuwde vorige week nog dat de VS Taiwan militair te hulp schieten als China binnenvalt. Het is de tweede keer in drie maanden dat hij zoiets zegt en opnieuw verklaarde het Witte Huis achteraf dat het formele Amerikaanse standpunt niet is veranderd. Het is strategische ambiguïteit in extremis.

Hoewel een spoedige Chinese invasie van Taiwan onwaarschijnlijk is, is dat voor de (middel)lange termijn niet gezegd. De gevolgen zullen enorm zijn. Zo’n militaire strijd gaat gepaard met enorme verwoestingen, 23 miljoen burgers op het eiland worden hard getroffen. Internationale handel zal jarenlang ontwricht zijn, hele sectoren liggen lam (denk aan halfgeleiders) en de groei van de wereldeconomie komt tot stilstand.

Bovendien bestaat het risico dat wat als een regionaal conflict begint, uitgroeit tot een volledige oorlog tussen twee kernmachten.

Het debat over de oplopende spanningen wordt vooralsnog gedomineerd door hoge militairen en andere veiligheidsexperts. Voor hen geldt: als je enige instrument een hamer is, lijkt elk probleem op een spijker. Hun nadruk ligt op een militair antwoord.

Stekelvarkendoctrine

Oorlog om Taiwan was lang een hypothetisch verhaal, vanwege de militaire superioriteit van de Amerikaanse strijdkrachten en hun bondgenoten. Maar China bouwt een modern leger dat steeds beter in staat moet worden geacht een invasie uit te voeren én buitenlandse interventie te pareren. Militaire afschrikking is daarom een incompleet antwoord.

Net zoals Taiwan een militaire ‘Stekelvarken-doctrine’ heeft ontwikkeld, zou dat ook op civiel gebied moeten gebeuren: de prijs voor een Chinese invasie moet zo hoog zijn, dat de communistische leiders er eigener beweging vanaf zien.

Dat kan alleen als andere hoofddoelen, of zelfs de hele Chinese eenpartijstaat in het gedrang komen.

Dat kan Taiwan niet alleen, het heeft de hulp van landen nodig. Binnen de EU, China’s grootste handelspartner, kan Nederland het voortouw nemen voor zo’n strategie. China moet ervan worden doordrongen dat de Taiwanezen over hun eigen toekomst gaan. En dat Europese landen het recht hebben zich hierover uit te spreken, vanwege hun eigen belangen in Zuidoost-Azië, in Taiwan in het bijzonder.

Drieste acties van China ontmoedigen

Definieer een blokkade of invasie van Taiwan als een rode lijn waarvan overschrijding consequenties heeft. Die zullen primair van economische aard zijn, zoals handelsbeperkingen (welgekozen heffingen en boycots) en bevriezing van Chinees kapitaal. Daarvoor moet proactief een lijst worden opgesteld die regelmatig wordt geactualiseerd.

Om drieste acties van de Chinezen te ontmoedigen, moet de EU tegelijkertijd herbevestigen dat ze er niet naar streeft de status quo rond Taiwan te wijzigen. Dat betekent erkenning van het één China-beleid, net zoals de Taiwanese regering dat doet.

Andersom mogen we van de Taiwanese overheid verwachten dat zij zich onthoudt van provocaties. Taiwan is primair verantwoordelijk voor zijn eigen defensie en kan niet op voorhand verwachten dat EU-landen militair te hulp schieten, zover ze dat al zouden kunnen.

Wel kunnen wij Taiwan helpen minder afhankelijk te worden van China. De EU heeft al uitgebreide handelsrelaties met Taiwan; een Europees investeringsverdrag kan dat verder versterken. Taiwan heeft daar ook een verantwoordelijkheid in. Als het minder kwetsbaar wil zijn voor economische chantage, moet het zich minder op kortetermijngewin richten.

Het is belangrijk ook tegenwicht te bieden aan China’s tactiek om Taiwan internationaal te isoleren en zijn burgers te demoraliseren. Dat kan door uitwisselingen op economisch, cultureel, sportief en wetenschappelijk gebied te stimuleren en Taiwan platformen te bieden om respect en waardigheid te verwerven op het wereldtoneel.

Nu je hier toch bent: op mijn blog vind je de achtergronden bij het nieuws en ontwikkelingen in China. Lezen is gratis. Maar je kunt mij wel helpen mijn werk te blijven doen door vrijwillig een donatie te doen via PayPal. Voor de mensen die dat al deden: bedankt!