Europese Commissie: vrije doorgang Zuidchinese-Zee

Voor het eerst spreekt de dagelijkse leiding van de EU zich uit over de oplopende spanningen in Zuidoost-Azië. In een beleidsdocument, dat nog door de lidstaten moet worden goedgekeurd, wordt het belang van vrijheid van navigatie van schepen en vliegtuigen benadrukt. Door de Oost- en Zuidchinese Zeeën loopt 40 procent van de wereldwijde goederenstroom.

Zonder China te noemen spreekt de commissie zich uit tegen 'unilaterale acties die de status quo veranderen en spanningen vergroten'. Verder in het artikel richt de commissie zich wel rechtstreeks tot Beijing: "De EU moet China aanmoedigen constructief aan regionale stabiliteit bij te dragen [...] en de internationale rechtsorde te steunen."

Oplopende spanningen

Het beleidsdocument komt op een moment dat een uitspraak van het Permanente Hof van Arbitrage wordt verwacht over zeggenschap over de Zuidchinese-Zee. China heeft tevoren al gezegd dat het de uitspraak van deze door de Filipijnen aangespannen zaak naast zich neer zal leggen.

Gevreesd wordt dat Beijing de uitspraak zal aangrijpen om zijn aanwezigheid in omstreden gebied verder te versterken. Dit zal tot spanningen met naburige landen leiden. Als China zou besluiten in de Zuidchinese-Zee een luchtverdedigingszone af te kondigen, raakt dat ook andere landen. De Verenigde Staten en Australië voeren al regelmatig met militaire schepen en vliegtuigen patrouilles uit in het gebied, om daarmee te onderstrepen dat ze de Chinese claims niet erkennen. De Franse minister van defensie Jean-Yves Le Drian riep eerder deze maand op tot patrouilles van EU-marineschepen in dit gebied.

Conflict

China claimt de zeggenschap over een groot gedeelte van de Oost- en Zuidchinese-Zeeën en botst daarbij met Japan, Taiwan, Vietnam, Maleisië, Brunei en de Filipijnen. Met Indonesië heeft China geen territoriaal geschil, maar daar ontstonden de afgelopen maanden problemen over het gebruik van de zee door vissers.

Indonesië is bezorgd over de aanwezigheid van Chinese kotters in zijn wateren en is woedend dat de Chinese kustwacht zich in het gebied vertoont. China gooide olie op het vuur door het gebied rond de Natuna-eilanden te omschrijven als 'traditioneel Chinese visserijgronden'. De Indonesische president Joko Widodo bezocht donderdag de eilanden en hield een kabinetsvergadering aan boord van een marineschip als signaal naar China dat Indonesië bereid is zijn soevereiniteit te verdedigen (foto).